Από την έναρξη της υποχρεωτικής σήμανσης CE στα δομικά υλικά και προϊόντα έχουν περάσει αρκετά χρόνια, αλλά ακόμα συνεχίζονται τα ίδια λάθη!
Eνδεικτικά θα αναφερθούμε σε μερικά βασικά σημεία.
1. Με την εφαρμογή του κανονισμού 305/2011 ΕΕ έχει αλλάξει η λογική και ο τρόπος για τη σήμανση CE.
Στην αγορά συχνά διανέμονται ακόμα Δηλώσεις Συμμόρφωσης με βάσει την οδηγία 89/106 ΕΕ για τα δομικά υλικά, που με την εφαρμογή του κανονισμού δεν είναι πλέον σε ισχύ και βάσει της οδηγίας δεν προοριζόταν να διανέμεται στον τελικό καταναλωτή, αλλά να τηρείται στα αρχεία των κατασκευαστών και είχε το νόημα της υπεύθυνης δήλωσης, ότι τηρείται η οδηγία και το αντίστοιχο εναρμονισμένο πρότυπο, με το οποίο είχε γίνει η σήμανση. Με την παλαιά λογική της οδηγίας τα προϊόντα συνοδεύονταν μόνο από έντυπο της σήμανσης CE, η οποία ανάφερε όλα τα ουσιώδη χαρακτηριστικά, ακόμα και αν δεν υπήρχε καμία επίδοση και αναγραφόταν παντού npd (εκτός αν το εκάστοτε ευρωπαϊκό κράτος είχε κάποια απαίτηση [π.χ. Θερμομόνωση UF (Ανοίγματος) στην Ελλάδα].
• Βάσει των απαιτήσεων του κανονισμού 305/2011 ΕΕ το κάθε προϊόν πλέον συνοδεύεται με τη Δήλωση Επιδόσεων, στην οποία αναγράφονται συγκεκριμένες πληροφορίες, που ορίζει ο κανονισμός, όπως και όλα τα ουσιώδη χαρακτηριστικά του εκάστοτε προϊόντος και πρέπει να αναφέρεται σε τουλάχιστον ένα ουσιώδη χαρακτηριστικό μια επίδοση. Στην ετικέτα της σήμανσης CE πρέπει να αναγράφεται τουλάχιστον μια επίδοση και όπου είναι εφικτό, πρέπει να βρίσκετε επί του προϊόντος. Απαγορεύεται η αναφορά του npd στη σήμανσης CE.
2. Υποχρεωτική απαίτηση για τη σήμανση CE, όπως είναι γνωστό, είναι:
• οι Αρχικές Δοκιμές Τύπου (ΙΤΤ),
• ένα τεχνικό εγχειρίδιο,
• ένα Σύστημα Ελέγχου της Παραγωγής στο Εργοστάσιο (FPC) και
• οδηγίες τοποθέτησης, χρήσης και συντήρησης.
Όλα τα προαναφερόμενα τα εκδίδει ο Παραγωγός του Συστήματος και ΠΡΕΠΕΙ να τα διαθέτει στον Κατασκευαστή, εφόσον ο Κατασκευαστής δεν είναι και ο Παραγωγός του Συστήματος.
• Οι Αρχικές Δοκιμές Τύπου (ΙΤΤ) διεξάγονται από ή για λογαριασμό του Παραγωγού του Συστήματος και μπορούν να μεταβιβαστούν μόνο από τον Παραγωγού του Συστήματος στους Κατασκευαστές με σχετικό ιδιωτικό συμφωνητικό (σύμβαση) μεταξύ του Παραγωγού του Συστήματος και του Κατασκευαστή, που θα επιτρέπει τη χρήση των εκθέσεων δοκιμής από τον Κατασκευαστή.
Παραγωγός του Συστήματος μπορεί να είναι π.χ. μια διέλαση, ένα σωματείο ή μια ομάδα Κατασκευαστών.
• Ο Παραγωγός του Συστήματος αναγράφεται στην έκθεση σαν ιδιοκτήτης της έκθεσης δοκιμής και είναι ο μόνος που επιτρέπεται να μεταβιβάσει αυτές στον Κατασκευαστή.
• Ο Κατασκευαστής πρέπει να έχει στα αρχεία του την συνολική έκθεση δοκιμής (όλες τις σελίδες της έκθεσης) και όχι μόνο την πρώτη σελίδα, διότι εκεί αναγράφονται λεπτομερής πληροφορίες για το προϊόν και τα υλικά.
• Σ’ αυτό το σημείο πρέπει να υπογραμμιστεί, ότι ο Παραγωγός του Συστήματος πρέπει να υποδείξει γραπτώς στον Κατασκευαστή, ποια υλικά που αναγράφονται στην έκθεση του ΙΤΤ μπορούνε να αντικατασταθούν με άλλα εφάμιλλα.
Αν ο Κατασκευαστής αντικαταστήσει μόνος του κάποιο υλικό από αυτά που αναγράφονται στην έκθεση δοκιμής, θα πρέπει να τεκμηριώσει ότι με την αλλαγή αυτή δεν επηρεάζεται η επίδοση.
Κάτι που δεν είναι τόσο εύκολο διότι μπορεί να γίνει μόνο με νέα δοκιμή.
• Το FPC είναι ένα «εργαλείο» που αποσκοπεί στην υποβοήθηση του Κατασκευαστή για να παράγει εφάμιλλα προϊόντα με τα πρωτότυπα (ΙΤΤ) και να έχει σωστή εσωτερική διαχείριση. Λόγω ότι ΜΟΝΟ ο Παραγωγός του Συστήματος γνωρίζει πως είχε κατασκευάσει το δείγμα, είναι απαραίτητο και πολύ βασικό ο Παραγωγός του Συστήματος να καθορίσει τουλάχιστον τα σημεία ελέγχου με τις αποδεκτές ανοχές και τη συχνότητα ελέγχου (κάτι που σπάνια τηρείται στα FPC της αγοράς).
Αν κάποιος Κατασκευαστής επιθυμεί να ελέγχει επιπλέον σημεία ή να καθορίσει πιο αυστηρές ανοχές, μπορεί να το κάνει χωρίς πρόβλημα.
Αυτό θα μπορεί να συνδυαστεί επίσης και με πιστοποίηση και επιπλέον απαιτήσεις κάποιων Σωματείων (π.χ. RAL).
• Η τοποθέτηση είναι μια πολύ «πονεμένη» ιστορία. Οι οδηγίες τοποθέτησης για διαφορετικές υποδομές και τύπους τοιχοποιίας είναι ευθύνη του Παραγωγού του Συστήματος και ο Κατασκευαστής είναι υποχρεωμένος να τις τηρεί. Από την τοποθέτηση εξαρτούνται πολλές επιδόσεις (θερμοπερατότητα, αντίσταση στον ανεμοπίεση, …).
• Ο Παραγωγός του Συστήματος πρέπει να κάνει τις απαραίτητες υποδείξεις σε μορφή οδηγίας σχετικά με τη χρήση και τη συντήρηση των προϊόντων.
3. Σε μερικούς τύπους προϊόντων σκίασης ο Τοποθετητής/Τεντοποιός παραλαμβάνει πλήρης έτοιμο σετ / ΚΙΤ από τον Παραγωγό Συστήματος/Κατασκευαστή, όπως για παράδειγμα σε κασετίνες, πέργκολες και καποτίνες. Σε αυτήν την περίπτωση το σετ/κιτ αυτό θεωρείται τελικό προϊόν και πρέπει να φέρει ήδη σήμανση CE και οι τοποθετητές να ενημερώνονται ή καλύτερα και να εκπαιδεύονται για τη σωστή τοποθέτηση.
Είναι παράλογο ο Συναρμολογητής/Τοποθετητής να κάνει τη σήμανση CE γι’ αυτά τα προϊόντα και να χρησιμοποιεί το ΙΤΤ ενός Σωματείου, εκτός αν θέλει να διακινεί το προϊόν στην αγορά στο όνομά του.
4. Για τον υπολογισμό U (UW/UD) κατά κανόνα είναι απαραίτητα αρκετά διαφορετικά Uf για τους διαφορετικούς συνδυασμούς φύλλο-κάσσα και φύλλο-φύλλο που χρησιμοποιούνται σε ένα κούφωμα, όπως και οι συντελεστές γεμισμάτων (Upγια πάνελ και Ug για υαλοπίνακες) και οι συντελεστές ψ. Σε μονόφυλλο κούφωμα με περιμετρικό ίδιο συνδυασμό φύλλο-κάσσας ο υπολογισμός γίνετε με ένα Uf. Αυτό ισχύει για όλους τους τύπους, όπως συνθετικά, ξύλινα και αλουμινίου.
Στο πρόγραμμα «Εξοικονόμηση κατ’ οίκον ΙΙ» χρηματοδοτείται και μόνο η αντικατάσταση των υαλοπινάκων, που απαιτεί και πάλι τον υπολογισμό UF του ανοίγματος. Αυτό σημαίνει, ότι οι ενεργειακοί επιθεωρητές μαντεύουν τους συντελεστές και έτσι υπολογίζεται αυθαίρετα ο συντελεστής UW ή UD του κουφώματος, χρησιμοποιώντας τιμές Uf από πίνακες, που δεν επιτρέπονται για τον υπολογισμό και συνεπώς δεν είναι οι πραγματικές τιμές Uf.
Αυτό έγινε αφορμή να διερευνηθεί από αρμόδιο δημόσιο φορέα, πως υπολογίζονται στην αγορά οι συντελεστές UW και UD.
Ο υπολογισμός των συντελεστών UW και UD πρέπει να γίνεται με όλα τα πραγματικά Uf, που αντιστοιχούν στους εκάστοτε συνδυασμούς φύλλο-κάσσα και φύλλο-φύλλο και χρησιμοποιούνται στο κούφωμα ή αν υπολογίζεται με μόνο μια τιμή Uf, να χρησιμοποιείται ο χειρότερος συντελεστής.
Βάσει των προτύπων, ο υπολογισμός των συντελεστών Uf πρέπει να γίνει από κοινοποιημένο φορέα/εργαστήριο ή εναλλακτικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι συντελεστές Uf που προσδιορίζονται στο ΕΝ ISO 10077-1, παράρτημα F.
Αν χρησιμοποιείται λογισμικό (κλειστό πρόγραμμα υπολογισμού, κλειστός πίνακας «Excel», …) για τον υπολογισμό των UW και UD, πρέπει σε τυχόν έλεγχο να είναι εμφανή, με ποια και πόσα Uf έγινε ο υπολογισμός. Διαφορετικά το λογισμικό θα πρέπει να είναι επαληθευμένο από κοινοποιημένο εργαστήριο/φορέα.
Aπό τον Dr. Γεώργιο Μουστακίδη (g.moustakidis@planeco.eu)
