Οι τιμές των βασικών μετάλλων σημείωσαν έντονη ανάκαμψη το πρώτο εξάμηνο του Σεπτεμβρίου, μετά από μια εποχιακή υποχώρηση τον Αύγουστο, καθώς οι επενδυτές και οι έμποροι ελπίζουν ότι η χαλάρωση των εμπορικών εντάσεων μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας θα μπορούσε να αυξήσει τη ζήτηση των μετάλλων μέχρι το τέλος του έτους.

Ωστόσο, οι αναλυτές παραμένουν επιφυλακτικοί, αναμένοντας μια περαιτέρω επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας το τελευταίο τρίμηνο του έτους, καθώς η εμπορική διαμάχη μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας απέχει ακόμη πολύ από το να επιλυθεί. Ο οικονομικός σύμβουλος του Λευκού Οίκου, Larry Kudlow, προειδοποίησε ότι η εμπορική σύγκρουση θα μπορούσε να συνεχιστεί για πολλά ακόμα χρόνια, και αρνήθηκε να κάνει κάποια πρόβλεψη για το αποτέλεσμα των συναντήσεων κορυφής που έγιναν μεταξύ αξιωματούχων των ΗΠΑ και της Κίνας στις αρχές Οκτωβρίου.
Ωστόσο, η Κίνα προέβη σε ανανέωση των αγορών αγροτικών αγαθών από τις ΗΠΑ, ενώ ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ καθυστέρησε έως τις 15 Οκτωβρίου μια αύξηση δασμών για ορισμένα κινεζικά προϊόντα αξίας 250 δισ. δολαρίων ΗΠΑ. Οι δύο πλευρές δείχνουν να κάνουν τώρα κάποιες συμβιβαστικές κινήσεις.
Η τιμή του αλουμινίου κρατήθηκε σε υψηλά επίπεδα στις αρχές Σεπτεμβρίου, λόγω του ότι υπήρχε η εικασία ότι η Ινδονησία θα επέκτεινε την πρόσφατη απαγόρευση εξαγωγής ανθρακικού νικελίου και σε άλλα μέταλλα, συμπεριλαμβανομένου του βωξίτη. Η Ινδονησία είναι ένας από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς βωξίτη στον κόσμο – σύμφωνα με τα στοιχεία του WBMS, η Τζακάρτα εξήγαγε 8,7 εκατομμύρια τόνους πέρυσι και περίπου 6 εκατομμύρια τόνους τους πρώτους πέντε μήνες της φετινής χρονιάς.
Οι απρογραμμάτιστες περικοπές παραγωγής στην Κίνα τον Αύγουστο και οι κάπως χαμηλότερες εξαγωγές αλουμινίου ενίσχυσαν επίσης την τιμή του αλουμινίου, η οποία σχεδόν έπεσε κάτω από τα 1700 δολάρια ανά τόνο στις αρχές Σεπτεμβρίου. Η μέση τιμή του αλουμινίου στο LME τους πρώτους οκτώ μήνες της φετινής χρόνιάς ήταν 1811,2 δολάρια ανά τόνο.

Στατιστικά στοιχεία ελλείμματος και ζήτησης αλουμινίου. Σωστά ή λάθος;
Τα τελευταία χρόνια λέγεται συχνά ότι η αγορά αλουμινίου είναι ελλειμματική. Το έλλειμμα του τρέχοντος έτους αναμένεται να φθάσει τους 1,5 εκατομμύρια τόνους (με εξαίρεση την Κίνα), με πλεόνασμα περίπου μισού εκατομμυρίου τόνων στην Κίνα. Αυτό όμως δεν είναι παρά μια υπόθεση. Στην πραγματικότητα, από τη συνολική ετήσια ζήτηση στην Κίνα, η οποία θα πρέπει να κυμανθεί μεταξύ 36 και 37 εκατομμυρίων τόνων πρωτόχυτου αλουμινίου το 2019, πάνω από 5 εκατομμύρια τόνοι προορίζονται για εξαγωγές προϊόντων αργίλου, αλουμινίου και ημιτελικών προϊόντων αλουμινίου. Αυτό θα αποφέρει καθαρό πλεόνασμα για την παγκόσμια αγορά της τάξης των 3,5 εκατομμυρίων τόνων για το 2019. Για να είμαστε ακριβέστεροι, αυτό είναι το ποσό που καταστέλλει τη ζήτηση πρωτόχυτου αλουμινίου (με εξαίρεση την Κίνα). Αν η αγορά ήταν ελλειμματική, οι τιμές του αλουμινίου θα έφταναν περίπου τα 2000 δολάρια / τόνο, αντί για τα 1800 δολάρια ανά τόνο – επίπεδα στα οποία κυμαίνονται τώρα.
Τα στοιχεία που υπάρχουν για την αύξηση της ζήτησης αλουμινίου συμφωνούν με τα παραπάνω: σε σύγκριση με μια αύξηση της τάξης του 6% ή του 7% το 2017, φέτος η ζήτηση θα αυξηθεί κατά 1%. Υπάρχει όμως μια ανησυχία ότι αυτή η απότομη επιβράδυνση της ζήτησης σημαίνει ότι έχει αλλάξει κάτι στη χρήση του αλουμινίου, ακόμα κι αν δεν είναι ακόμα σαφές τι. Είναι η πρώτη φορά που τίθεται αυτό το ερώτημα σε ό,τι αφορά στο αλουμίνιο.
Θεωρητικά, η  χαμηλότερη ζήτηση δικαιολογείται από τον εμπορικό πόλεμο μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας, το μικρότερο ενδιαφέρον των επενδυτών και την επιβράδυνση των μεγάλων οικονομιών. Αλλά αυτό δεν αποτελεί την πλήρη εικόνα, καθώς δεν περιλαμβάνεται η αυξημένη χρήση και ζήτηση ανακυκλωμένου αλουμινίου, ειδικά σε συστήματα κλειστού βρόχου. Αντί να παραγγέλνουν νέες ποσότητες πρωτόχυτου αλουμινίου από τους παραγωγούς ή τις αποθήκες, οι κατασκευαστές πρωτότυπου εξοπλισμού (ΟΕΜ) και οι τελικοί επεξεργαστές χρησιμοποιούν αλουμίνιο από καινούριο σκραπ (συστήματα κλειστού βρόχου) καθώς και από παλιό σκραπ, μειώνοντας έτσι τη ζήτηση πρωτόχυτου αλουμινίου. Αν συνυπολογιστούν όλοι αυτοί οι παράγοντες, η συνολική τελική ζήτηση αλουμινίου κατά το 2019 θα πρέπει να είναι γύρω στο 3-4%.
Δεν υπάρχουν σαφή στοιχεία για την ποσότητα αλουμινίου που χρησιμοποιείται σε επεξεργασίες κλειστού βρόχου και άλλα συστήματα ανακύκλωσης, αλλά το ποσό είναι σίγουρα σημαντικό. Αυτό μειώνει σημαντικά το κόστος για τους ΟΕΜ και μειώνει άμεσα τη ζήτηση αλουμινίου από τους παραγωγούς πρωτόχυτου μετάλλου και από τις αποθήκες.

Κίνα: Λιγότερες εξαγωγές και μειωμένη παραγωγή
Παρά το ασθενέστερο γιουάν, οι εξαγωγές ακατέργαστου αλουμινίου της Κίνας τον Αύγουστο, συμπεριλαμβανομένων του πρωτόχυτου μετάλλου, των κραμάτων και των ημιτελικών προϊόντων, μειώθηκαν κατά 9,9% σε ετήσια βάση (4,3% σε μηνιαία) που αντιστοιχεί σε 466.000 τόνους. Οι εξαγωγές αλουμινίου τον Αύγουστο ήταν οι χαμηλότερες από το Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους. Οι εξαγωγές αλουμινίου αυξήθηκαν κατά 4% το 2017, κατά 24% το 2018 και κατά 8% σε 2,65 εκατ. τόνους το πρώτο εξάμηνο του 2019. Η παραγωγή πρωτόχυτου αλουμινίου τον Αύγουστο μειώθηκε κατά 0,5% από τον προηγούμενο μήνα σε 2,97 εκατομμύρια τόνους, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία (NBS), καθώς η απροσδόκητη διακοπή της λειτουργίας δύο μεγάλων μεταλλουργείων έπληξε την παραγωγή.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Reuters που βασίζονται στα στοιχεία του NBS, ο μέσος όρος της παραγωγής ήταν 95.800 τόνοι την ημέρα κατά τον Αύγουστο, που αποτελεί τον χαμηλότερο ημερήσιο ρυθμό από το Μάρτιο. Τον Ιούλιο ο μέσος όρος της παραγωγής ήταν 96.260 τόνοι την ημέρα. Κατά τους πρώτους οκτώ μήνες του 2019, η Κίνα παρήγαγε 23,47 εκατομμύρια τόνους αλουμινίου, σημειώνοντας αύξηση 1,4% σε ετήσια βάση.
Επιπλέον, η διακοπή της λειτουργίας δύο σημαντικών κινέζικων μεταλλουργείων τον Αύγουστο προκάλεσε νέο ενδιαφέρον για το αλουμίνιο και υψηλότερες τιμές. Η ακριβής κατάσταση των δύο αυτών εργοστασίων είναι αβέβαιη, πράγμα που σημαίνει ότι γίνονται πολλές εικασίες και υποθέσεις γύρω απ’ το ζήτημα αυτό. Όπως αναφέρουν τα σχετικά ρεπορτάζ, ο μεγαλύτερος παραγωγός αλουμινίου στον κόσμο, ο Όμιλος Hongqiao, έχει πληγεί από πλημμύρες (που επηρεάζουν περίπου 200.000-300.000 τόνους ετήσιας παραγωγής), ενώ ο Όμιλος Xinfa έχασε μετά από έκρηξη ένα χυτήριο που παρήγαγε 500.000 τόνους στη βορειοδυτική επαρχία του Xinjiang.

Ελαφρώς μειωμένη η παραγωγή πρωτόχυτου στην Ευρώπη
Τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Ένωση Αλουμινίου (ΕΕΑ) για το 2018 δείχνουν ότι η παραγωγή πρωτόχυτου αλουμινίου στην Ευρώπη παραμένει σε μέτρια επίπεδα, έχοντας μάλιστα μειωθεί ελαφρώς, παρά την αυξανόμενη ζήτηση προϊόντων αλουμινίου σε μια σειρά στρατηγικών εφαρμογών. Αυτό οφείλεται σε εντάσεις στην αλυσίδα εφοδιασμού αλουμινίου που προκαλούνται από εμπορικά ζητήματα σε παγκόσμιο επίπεδο. Η πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα των παγκόσμιων αγορών, οι αυστηροί κανονισμοί της ΕΕ και οι προκλήσεις που παρουσιάζει η πρόσβαση σε σκραπ αλουμινίου ασκούν πρόσθετες πιέσεις στη βιομηχανία. Στα ημιτελικά προϊόντα, ωστόσο, βλέπουμε συνεχείς αυξήσεις της παραγωγής στη Γηραιά Ήπειρο.
Κατά συνέπεια, μονάδες παραγωγής πρωτόχυτου αλουμινίου στην ΕΕ των 28 επηρεάστηκαν ιδιαίτερα από τη μείωση της παραγωγής. Επιπλέον, οι υψηλές τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα το λουκέτο σε κάποια ευρωπαϊκές μονάδες παραγωγής στο εγγύς μέλλον.
Το 2019 τα εμπορικά ζητήματα συνεχίζουν να αποτελούν βασική πρόκληση για την ευρωπαϊκή παραγωγή αλουμινίου. Στο μεταξύ, η ζήτηση αλουμινίου στην Ευρώπη θα συνεχίσει να καθοδηγείται από την αυξανόμενη ζήτηση σε πολλές εφαρμογές και στις περισσότερες αγορές τελικής χρήσης.
Η ΕΕ των 28 και οι χώρες της ΕΖΕΣ μοιράζονται ισότιμα την παραγωγή αλουμινίου στην Ευρώπη. Στην ΕΕ υπάρχουν 16 μονάδες παραγωγής πρωτόχυτου αλουμινίου που βρίσκονται σε δέκα χώρες: Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ολλανδία, Ισπανία, Ουκρανία, Ρουμανία, Σλοβακία, Σλοβενία και Ηνωμένο Βασίλειο. Άλλες δέκα μονάδες υπάρχουν στις χώρες της ΕΖΕΣ (Νορβηγία και Ισλανδία).
Στην Κίνα αντιστοιχεί το 57% περίπου της παγκόσμιας παραγωγής. Η Ευρώπη αντιπροσωπεύει περίπου το 7%, το μισό της οποίας προέρχεται από την ΕΕ των 28. Η εξάρτηση από τις εισαγωγές στην ΕΕ είναι σταθερή, αλλά παρέμεινε υψηλή (48%) το 2018. Η ΕΕ των 28 εξακολουθεί να εισάγει περίπου το 50% των αναγκών της σε πρωτόχυτο αλουμίνιο. Η Νορβηγία και η Ισλανδία, ως μέλη του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ), είναι οι μεγαλύτεροι εξαγωγείς πρωτόχυτου αλουμινίου στην ΕΕ. Άλλοι σημαντικοί εξαγωγείς είναι η Ρωσία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Μοζαμβίκη. Η ευρωπαϊκή παραγωγή περιλαμβάνει τόσο πρωτόχυτο όσο και δευτερόχυτο αλουμίνιο.

Σημαντική αύξηση των εξαγωγών σκραπ αλουμινίου στην ΕΕ το 2018
Το 2018 η ΕΕ εξήγαγε περίπου 970.000 τόνους σκραπ αλουμινίου, ποσότητα που αντιστοιχεί σε αύξηση της τάξης του 7% σε σύγκριση με το 2017. Περίπου το 80% αυτής της ποσότητας κατευθύνθηκε στην Ασία, κυρίως στην Κίνα, την Ινδία και το Πακιστάν. Παρ’ όλο που η πρόσφατη απαγόρευση των εισαγωγών απορριμμάτων και σκραπ στην Κίνα μείωσε τις εξαγωγές της ΕΕ στην ασιατική χώρα κατά 6% περίπου, οι ποσότητες αυτές απορροφήθηκαν πλήρως από άλλες ασιατικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ινδίας (+3%), του Πακιστάν (65%) και της Ινδονησίας (6%) . Από το 2002 η ΕΕ αποτελεί καθαρό εξαγωγέα σκραπ αλουμινίου.

Συνεχιζόμενη αύξηση στη ζήτηση προϊόντων έλασης και διέλασης στην Ευρώπη
Τα ημιτελικά προϊόντα αλουμινίου συνεχίζουν να παρουσιάζουν αυξανόμενη ζήτηση στην Ευρώπη. Μέσα στο 2018 η ζήτηση προϊόντων έλασης αυξήθηκε κατά 4%, αύξηση που οφείλεται κυρίως στην απορρόφηση των προϊόντων αυτών από τους τομείς των μεταφορών – της αυτοκινητοβιομηχανίας κυρίως – και της συσκευασίας. Οι δύο αυτές αγορές αντιπροσωπεύουν περισσότερο απ’ το 60% της αγοράς προϊόντων έλασης. Επιπλέον, αυξήθηκαν σημαντικά και οι εισαγωγές στην ΕΕ.
Σε ό,τι αφορά στη διέλαση, κατά το 2018 σημειώθηκε σημαντική αύξηση της ζήτησης, της τάξης του 3,6%. Η αύξηση αυτή μπορεί να αποδοθεί στην ανάπτυξη που έχει σημειωθεί στον κατασκευαστικό τομέα και στις μεταφορές σε πολλές χώρες της ΕΕ. Και στη διέλαση σημειώθηκε σημαντική αύξηση των εισαγωγών στην ΕΕ. Συγκεκριμένα υπήρξε αύξηση των εισαγωγών προϊόντων έλασης κατά 113% και προϊόντων διέλασης κατά 14%!

Η τιμή της αλουμίνας μειώθηκε στα 300 δολάρια / τόνο
Όπως είχε προβλεφθεί από τους αναλυτές, η τιμή της αλουμίνας έπεσε στα 300 δολάρια / τόνο, έχοντας βρεθεί στο ναδίρ αυτή τη στιγμή. Είναι η χαμηλότερη τιμή που έπιασε η αλουμίνα τα τελευταία δύο χρόνια. Οι παγκόσμιες τιμές αλουμίνας ανεβοκατέβαιναν διαρκώς το περασμένο έτος λόγω της υπερπροσφοράς της αγοράς, με περίπου 4 εκατομμύρια τόνους πρόσθετης ετήσιας παραγωγικής ικανότητας το τρέχον έτος σε σύγκριση με το προηγούμενο.

Τελικά συμπεράσματα
Η τιμή του αλουμινίου αναμένεται να ανακάμψει κάπως το τελευταίο τρίμηνο του έτους και να κυμανθεί μεταξύ 1800 και 1900 δολαρίων ανά τόνο για το μεγαλύτερο διάστημα, ενώ τα χαμηλά επίπεδα του Αυγούστου πιθανότατα αντιπροσωπεύουν το φετινό ναδίρ. Οι πρόσφατες περικοπές στην παραγωγή της Κίνας, που αύξησαν τη ζήτηση αλουμινίου στην Κίνα από το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας, και η εποχικά υψηλότερη ζήτηση στο τέλος του έτους αναμένεται να ανεβάσουν την τιμή του μετάλλου και να διασφαλίσουν περισσότερη σταθερότητα τους επόμενους 3-6 μήνες. Η υψηλότερη κατανάλωση στην Κίνα θα οδηγήσει τελικά σε μείωση των εξαγωγών της χώρας, κάτι που έχει καίρια σημασία για την τιμή του αλουμινίου. Ο μόνος κίνδυνος θα ήταν μια σοβαρή επιδείνωση των εμπορικών σχέσεων ΗΠΑ-Κίνας αλλά τα πρόσφατα ενθαρρυντικά σημάδια από τις συναντήσεις των αξιωματούχων δίνουν ελπίδα και αισιοδοξία.
Τα συστήματα κλειστού βρόχου και τα άλλα συστήματα ανακύκλωσης θα εξακολουθήσουν να επηρεάζουν όλο και περισσότερο τη ζήτηση αλουμινίου από τους παραγωγούς και τις αποθήκες και, κατ’ επέκταση, την τιμή. Η σημασία της ανακύκλωσης αναμένεται να αυξηθεί πολύ το επόμενο διάστημα, καθώς η ανακύκλωση κλειστού βρόχου είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική στην εξοικονόμηση κόστους.