Προς το τέλος του 2019, υπήρχαν πολλές προσδοκίες για ανάκαμψη της βιομηχανίας του αλουμινίου και αύξηση της ζήτησης, που στηρίζονταν κατά κύριο λόγο στην Κίνα, η οποία παρουσίασε ενθαρρυντικά σημάδια αναβίωσης της παραγωγής της προς το τέλος του έτους.
Tο ξέσπασμα, λοιπόν, της παγκόσμιας πανδημίας του θανατηφόρου κορωνοϊού δεν θα μπορούσε να συμβεί σε χειρότερη στιγμή για την αγορά του αλουμινίου. Η παγκόσμια ζήτηση αλουμινίου μειώθηκε πέρυσι για πρώτη φορά από την αρχή της οικονομικής κρίσης. Οι προσδοκίες για ανάκαμψη της ζήτησης στηρίχθηκαν στην Κίνα, η οποία παρουσίασε ενθαρρυντικά για αύξηση της παραγωγής της προς το τέλος του 2019. Δυστυχώς όμως, ο νέος κορωνοϊός και τα επακόλουθα μέτρα απομόνωσης της χώρας «πάγωσαν» την οικονομική δραστηριότητα, προκαλώντας ένα έντονο αλλά (ας ελπίσουμε) βραχυπρόθεσμο σοκ για την παγκόσμια αγορά του αλουμινίου. Γι’ αυτό το λόγο, η τιμή του αλουμινίου στο Ανταλλακτήριο Μετάλλων του Λονδίνου υποχώρησε σε ένα τριετές χαμηλό των 1.685 δολαρίων ανά τόνο στις αρχές του Φεβρουαρίου.
Υπάρχει ο φόβος ότι τα εργοστάσια αλουμινίου της Κίνας θα συνεχίσουν να παράγουν, ακόμα και κόντρα στις νέες ανάγκες της χώρας. Δεδομένου ότι η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός πρωτόχυτου αλουμινίου στον κόσμο, αντιπροσωπεύοντας το 56% της παγκόσμιας παραγωγής το περασμένο έτος, αυτό θα μπορούσε να έχει έναν τεράστιο, παγκόσμιο αντίκτυπο. Ταυτόχρονα, η πολύπλοκη αλυσίδα ανεφοδιασμού της Κίνας υπόκειται σε τεράστιες πιέσεις.
Τεράστιο πλήγμα στη ζήτηση
Η χρήση αλουμινίου στον κατασκευαστικό τομέα και στις μεταφορές είναι πολύ μεγάλη, που σημαίνει ότι η βραχυπρόθεσμη ζημιά στην τελική ζήτηση είναι διπλή. Η κινεζική κατασκευαστική δραστηριότητα παρεμποδίζεται από τους περιορισμούς της καραντίνας στους εργαζόμενους που επέστρεψαν στις δουλειές τους μετά τους εορτασμούς της Κινεζικής Πρωτοχρονιάς. Οι πωλήσεις αυτοκινήτων, που είναι ήδη αδύναμες, δείχνουν ότι θα καταρρεύσουν κατά τους ερχόμενους μήνες. Οι πωλήσεις επιβατικών αυτοκινήτων υποχώρησαν κατά 92% το πρώτο μισό του Φεβρουαρίου, σύμφωνα με την Ένωση Επιβατικών Αυτοκινήτων της Κίνας.
Η πιο άμεση ανησυχία, όμως, είναι ο τομέας μεταποίησης αλουμινίου της Κίνας, ο οποίος μετατρέπει τα μέταλλα σε ημικατεργασμένα προϊόντα. Οι περισσότεροι κατασκευαστές κλείνουν τα εργοστάσιά τους ή τουλάχιστον τα λειτουργούν με μειωμένους ρυθμούς κατά τη διάρκεια των διακοπών της Κινεζικής Πρωτοχρονιάς. Πολλοί δεν έχουν ακόμη επαναλειτουργήσει τα εργοστάσιά τους, καθώς βρίσκονται σε κλειστές ζώνες καραντίνας. Αυτή η διακοπή της αλυσίδας επεξεργασίας έχει οδηγήσει σε μια απότομη αύξηση των αποθεμάτων αλουμινίου που καταχωρήθηκαν στο Shanghai Futures Exchange (ShFE). Το απόθεμα του ShFE αυξήθηκε από 224.508 τόνους σε 409.635 τόνους από τις αρχές του Ιανουαρίου. Οι αυξήσεις κατά τη διάρκεια των εορτασμών της Κινεζικής Πρωτοχρονιάς αποτελούν τον κανόνα στην Κίνα, όμως το 2019 η αύξηση αυτή δεν ξεπέρασε τους 75.000 τόνους, ενώ το 2018 έφτασε τους 88.000 τόνους. Τα αποθέματα έχουν συγκεντρωθεί σε αποθήκες ανταλλαγής στις επαρχίες Jiangsu και Henan, με την καταγεγραμμένη χωρητικότητα στη Σαγκάη να βρίσκεται στο πολυετές χαμηλό επίπεδο των 10.218 τόνων. Αυτό υποδηλώνει υψηλό επίπεδο περιφερειακής απόκλισης που απορρέει από απομακρυσμένες αλυσίδες εφοδιασμού. Όμως η γενικότερη αύξηση των αποθεμάτων είναι δείγμα ότι η ζήτηση από τον τομέα της μεταποίησης δεν θα αυξηθεί όπως είναι το σύνηθες μετά από την εορταστική περίοδο.
Από την άλλη, τα μεταλλουργεία της Κίνας δεν σταματούν τη λειτουργία τους κατά τη διάρκεια των διακοπών. Αυτό συμβαίνει γιατί η παύση της λειτουργίας ενός μεταλλουργείου είναι και δύσκολη και δαπανηρή. Η κινεζική παραγωγή υποχώρησε κατά 2% πέρυσι, αλλά σημείωσε σημαντική άνοδο στις αρχές του 2020. Η παραγωγή τον Ιανουάριο αυξήθηκε κατά 425.000 τόνους σε σχέση με το Δεκέμβριο και στον ταχύτερο ρυθμό από τον Δεκέμβριο του 2018, σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Αλουμινίου. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την εξασθενημένη ζήτηση, αυξάνει τις πιθανότητες να δημιουργηθεί σύντομα ένα τεράστιο απόθεμα.
Αυτό αποτελεί αυτή τη στιγμή μια εφιαλτική προοπτική για την αγορά του αλουμινίου, η οποία έχει αφιερώσει ένα πολύ μεγάλο μέρος της τελευταίας δεκαετίας προσπαθώντας να μειώσει τα αποθέματα που συσσωρεύτηκαν κατά την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2007/08. Και τότε είχε συμβεί το ίδιο – η ζήτηση κατέρρευσε, αλλά οι μεταλλουργικές βιομηχανίες συνέχισαν να παράγουν νέο μέταλλο.
Τεράστιο πλήγμα και στην αλυσίδα ανεφοδιασμού
Ωστόσο, ο κλάδος της μεταλλουργίας στην Κίνα εξαρτάται από την εγχώρια και διεθνή αλυσίδα εφοδιασμού πρώτων υλών. Όσο μειώνεται η χωρητικότητα των χυτηρίων της χώρας, τόσο αυξάνονται οι ανάγκες για εισαγωγές βωξίτη από μακρινές χώρες, όπως η Γουινέα και η Γκάνα.
Οι εισαγωγές βωξίτη, που μετατρέπεται σε αλουμίνα για την παραγωγή του αλουμινίου, έφτασαν τα 101 εκατομμύρια τόνους πέρυσι, κάτι που αποτελεί ρεκόρ υψηλό.
Αυτή η ροή πρώτης ύλης έχει επίσης διαταραχθεί λόγω του κορωνοϊού. Τα αποθέματα βωξίτη στα λιμάνια αυξήθηκαν κατά περίπου 5 εκατομμύρια τόνους από την αρχή του έτους, ενώ τα διυλιστήρια αλουμίνας στις επαρχίες Henan και Shanxi έχουν εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα πρώτης ύλης, σύμφωνα με την εταιρεία έρευνας και ανάλυσης Wood Mackenzie (Woodmac).
Ορισμένα διυλιστήρια αλουμίνας έχουν επίσης ελλείψεις και σε άλλα βασικά υλικά, όπως είναι η καυστική σόδα, ενώ άλλα, σύμφωνα με την Woodmac, δεν μπορούν να μεταφέρουν το προϊόν τους στα χυτήρια, ιδιαίτερα στα απομακρυσμένα εργοστάσια βορειοδυτικών επαρχιών όπως το Xinjiang.
Η εγχώρια αγορά αλουμίνας προβλέπεται να παρουσιάσει έλλειμμα 1,1 εκατομμυρίων τόνων κατά το πρώτο τρίμηνο του έτους, σύμφωνα με τους αναλυτές της Goldman Sachs. Βέβαια, εκτιμάται ότι η παραγωγική ανάπτυξη της χώρας θα επιβραδυνθεί μέσα στην επόμενη χρονική περίοδο, αλλά δεν θα σταματήσει.
Οι προβλέψεις της Goldman για τις τιμές του αλουμινίου είναι τα 1.700 δολάρια, τα 1.650 δολάρια και τα 1.675 δολάρια σε χρονικό ορίζοντα τριών, έξι και δώδεκα μηνών αντίστοιχα.
Οι προβλέψεις της τράπεζας συνάδουν με τη γενική παραδοχή ότι το πιθανό επικείμενο πλήγμα στη ζήτηση αλουμινίου θα είναι πιο άμεσο και πιο σοβαρό από οποιοδήποτε επακόλουθο πλήγμα της αλυσίδας ανεφοδιασμού.
Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να μην μπορεί η τιμή του μετάλλου στο LME να ξεκολλήσει από το χαμηλό των αρχών του Φεβρουαρίου, που κυμάνθηκε στα 1.705 δολάρια ανά τόνο.
Ωστόσο, η ίδια η αλυσίδα επεξεργασίας αλουμινίου της Κίνας έχει διαταραχθεί, κάτι που μπορεί να επιφέρει διαφορετικά αποτελέσματα στα διαφορετικά στάδια της αλυσίδας αξίας.
Για παράδειγμα, τα εμπόδια που αντιμετωπίζει ο κλάδος της αλουμίνας στην Κίνα, θα μπορούσε να οδηγήσουν σε αύξηση της ζήτησης για εισαγόμενη αλουμίνα, καθώς οι μεταφορές από τα λιμάνια δεν αντιμετωπίζουν ακόμα θέμα, σε αντίθεση με τις παραδόσεις φορτηγών στο εσωτερικό της χώρας που έχουν περιοριστεί σημαντικά», σημειώνει η Woodmac.
Η ερευνητική εταιρεία εκτιμά ότι η Κίνα εισήγαγε 400.000 τόνους αλουμίνας τον Ιανουάριο και, κατά πάσα πιθανότητα, πρόκειται να συνεχίσει να εισάγει αντίστοιχες ή και μεγαλύτερες ποσότητες στο άμεσο μέλλον.
Ωστόσο, οι εξαγωγές ημικατεργασμένων προϊόντων της Κίνας ενδέχεται να μειωθούν αισθητά τους επόμενους μήνες λόγω των περιορισμών που αντιμετωπίζουν πολλοί κατασκευαστές.
Οι εξαγωγές πέρυσι ήταν περίπου 5,2 εκατομμύρια τόνοι, ελαφρώς μειωμένες σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2018, καθώς οι κινεζικές εταιρείες αντιμετώπισαν αυξημένους εμπορικούς δασμούς.
Μια ενδεχόμενη πτώση της εξαγωγικής δραστηριότητας της Κίνας, μπορεί να προκαλέσει ακόμα και ανακούφιση από την υπόλοιπη βιομηχανία αλουμινίου του πλανήτη. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι δεν θα είναι σημαντική η βραχυπρόθεσμη αναστάτωση που θα προκληθεί στην αγορά, σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η ζήτηση για αλουμίνιο έχει ήδη δεχτεί σημαντικό πλήγμα, και θα ακολουθήσει αντίστοιχο πλήγμα και στην αλυσίδα ανεφοδιασμού.
Ο κορωνοϊός χτυπά και την ευρωπαϊκή μεταλλουργική βιομηχανία
Το ξέσπασμα της πανδημίας του κορωνοϊού έχει αρχίσει να επηρεάζει και τη μεταλλουργική βιομηχανική δραστηριότητα της Ευρώπης, καθώς όλο και περισσότερες χώρες επιβάλλουν μέτρα για τον έλεγχο της εξάπλωσης του παθογόνου παράγοντα.
Οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες αντιμετωπίζουν πλέον πολλαπλά κρούσματα κορωνοϊού και έχουν λάβει παρόμοια μέτρα, που επηρεάζουν τόσο την αλυσίδα ανεφοδιασμού όσο και τις ίδιες τις πρακτικές εργασίας σε όλη τη βιομηχανία. Βέβαια, η έκταση των επιπτώσεων αυτών ποικίλλει, ιδιαίτερα όσον αφορά το αλουμίνιο.
Όλη η Ιταλία – η οποία αντιμετωπίζει μέχρι στιγμής το μεγαλύτερο ξέσπασμα της πανδημίας σε όλη την Ευρώπη – έχει τεθεί υπό καραντίνα. Παρ ‘όλα αυτά, πολλές βιομηχανικές εγκαταστάσεις συνεχίζουν να λειτουργούν, ενώ οι μεταλλουργικές βιομηχανίες αλουμινίου στη βόρεια Ιταλία συνεχίζουν τη λειτουργία και την παραλαβή πρώτης ύλης. Οι εργαζόμενοι πρέπει να φορούν μάσκες και γάντια, να πλένουν τα χέρια τους τακτικά, να κρατούν απόσταση τουλάχιστον ενός μέτρου ο ένας από τον άλλο, να κάνουν διάλειμμα μόνοι τους και να αποφεύγουν τις περιττές μετακινήσεις.
Τα ιταλικά εργατικά συνδικάτα ζητούν από την κυβέρνηση να σταματήσει τη βιομηχανική δραστηριότητα σε όλη τη χώρα, γεγονός που θα επηρεάσει τα εργοστάσια.
Ορισμένα χυτήρια και χαλυβουργίες δέχονται ακόμα παραδόσεις πρώτων υλών. Ένα εργοστάσιο στη Βιτσέντζα της βόρειας Ιταλίας π.χ. παρέλαβε μέσα σε μια μέρα 3 τόνους σιδηρομολυβδαινίου που είχε μεταφερθεί από το Duisberg της Γερμανίας. Οι εμπορικές εταιρείες πρώτης ύλης στην Πολωνία και τη Σλοβακία δυσκολεύονται να μεταφέρουν τα εμπορεύματά τους στην Ιταλία, αν και οι γερμανικές και γαλλικές εμπορικές εταιρείες καταφέρνουν ακόμα να παραδίδουν τα προϊόντα σε όλη τη χώρα. Είναι πολλά και τα εργοστάσια που κηρύττουν παύση της λειτουργίας τους, τόσο στη Γερμανία όσο και στη Βόρεια Ιταλία. Οι αυτοκινητοβιομηχανίες επίσης διακόπτουν ορισμένα από τα εργοστάσιά τους. Η Lamborghini έκλεισε προσωρινά το εργοστάσιό της στην Ιταλία, ενώ η Opel στη Γερμανία έδωσε οδηγίες στους υπαλλήλους να εργάζονται από το σπίτι.
Στα σύνορα της Ιταλίας με την Αυστρία και τη Βουλγαρία έχουν δημιουργηθεί ουρές, μετά το κλείσιμο των συνόρων στις 12 Μαρτίου. Υπάρχουν επίσης καθυστερήσεις στις μεταφορές μεταξύ Ιταλίας και Γερμανίας, καθώς οι μεταφορικές εταιρείες πρέπει να ζητούν άδεια κάθε φορά που ταξιδεύουν. Το κλείσιμο των σχολείων υποχρεώνει, επίσης, ορισμένες μονάδες να μειώνουν τις λειτουργίες τους, εξαιτίας της αναπόφευκτης έλλειψης προσωπικού.
Πολλά κρούσματα του ιού σημειώνονται και στην Ισπανία, τη Γαλλία και τη Γερμανία. Στην Ισπανία, η κυβέρνηση έκλεισε τα σχολεία και τα πανεπιστήμια και διέκοψε τις πτήσεις από την Ιταλία για δύο εβδομάδες. Μέχρι στιγμής, τα περισσότερα χυτήρια αλουμινίου συνεχίζουν τη λειτουργία τους.
Στη Γαλλία, η κυβέρνηση έκλεισε όλα τα σχολεία για τουλάχιστον δύο εβδομάδες. Η Γερμανία έχει επίσης κλείσει σχολεία στις περισσότερες περιοχές και έχει ακυρώσει ορισμένες πτήσεις από και προς την Ιταλία. Τα περισσότερα εργοστάσια μετάλλων συνεχίζουν κανονικά τις δραστηριότητές τους στις χώρες αυτές, τουλάχιστον προς το παρόν. Οι περισσότεροι εργαζόμενοι στις εταιρείες εμπορίας μετάλλων συνεχίζουν να εργάζονται από το σπίτι.
Η επιβράδυνση αυτή της βιομηχανικής δραστηριότητας στην Ιταλία και στις άλλες χώρες, έχει αρχίσει να αντανακλά και στις τιμές των μετάλλων. Μένει να δούμε τι έκταση θα λάβουν οι επιπτώσεις της πανδημίας στη βιομηχανία μετάλλων και πότε θα είναι έτοιμη για ανάκαμψη. Κι αυτό, φυσικά, θα εξαρτηθεί από τη διάρκεια της επιδημίας και το χρόνο της επιστροφής στην κανονικότητα.
